Hoe voorkom je een beroerte?

Beroertes zijn een belangrijke oorzaak van invaliditeit en ook van overlijden. Ongeveer 85% van de mensen die een beroerte hebben gehad, overleeft het; de helft hiervan houdt er echter blijvende schade aan over. Dokter David Spence, expert op het gebied van beroertes, zegt dat meer dan de helft van de eerste beroertes gemakkelijk voorkomen kunnen worden. Terugkerende beroertes kunnen voor 80-90% voorkomen worden.

Wat is een beroerte?

Een beroerte is, volgens dokter Spence, een plotseling ontstaan van schade aan een deel van de hersenen als gevolg van een bloeding of een geblokkeerde slagader. Een bloeding houdt in dat er bloed uit de hersenen lekt door een uitbarsting van de slagader, die weer wordt veroorzaakt door een te hoge bloeddruk of een aneurysma (een verzwakt deel van de slagader, te vergelijken met een bobbel in een fietsband). Een geblokkeerde slagader leidt tot een verminderde bloedtoevoer naar de hersenen, waardoor een herseninfarct ontstaat. Dit komt meestal door een bloedstolsel dat afbreekt uit een halsslagader of uit het hart. Wanneer deze dingen gebeuren, sterven hersencellen af en treedt er hersenschade op.

Wanneer hersencellen afsterven, worden bepaalde functies die met dat deel van de hersenen verbonden zijn – bijvoorbeeld motoriek, spraak en geheugen – aangetast of gaan ze verloren. Sommige mensen herstellen volledig, maar die vormen de minderheid; meer dan tweederde van de mensen die een beroerte overleven houden hier permanente schade aan over.

Mensen hebben ook kleine, kortdurende beroertes, die geen blijvende schade teweegbrengen. Ze zijn na 24 uur compleet verdwenen en er zijn geen sporen van te zien op een CT- of MRI-scan. Zo´n ´mini-beroerte` wordt een ‘transient ischemic attack` (TIA) genoemd. Als de symptonen langer dan 24 uur aanhouden en er tekenen zijn van schade die te zien is op beelden; dan is er sprake van een beroerte.

Gerelateerd artikel: Senioren: Gezond en actief zijn op leeftijd

Risicofactoren

Onderzoeken wijzen uit dat er bepaalde risicofactoren zijn die  de kans op een beroerte significant vergroten:

• Roken
• Hoge bloeddruk
• Slechte voeding
• Hoog cholesterolgehalte
• Gebrek aan lichaamsbeweging
• Overmatig alcoholgebruik
• Suikerziekte
• Hoge taille/heup-ratio
• Hartproblemen (zoals atriumfibrilleren)
• Stress en/of depressie

Maatregelen om een beroerte zoveel mogelijk te voorkomen zijn dan ook:

• Stop met roken. Onderzoek wijst uit dat rokers ongeveer zes keer zo veel kans hebben om een beroerte te krijgen als niet-rokers.
• Pas je eetgewoonten aan. Gebleken is dat bijvoorbeeld de Mediterrane eetgewoonten van Kreta het risico op een beroerte kan verlagen. Eet bijvoorbeeld ruime hoeveelheden volle granen, fruit, groenten, linzen, bonen en olijfolie. Eet weinig (rund)vlees, inclusief kip en vis, en geen tot weinig eigeel.
• Zorg voor genoeg beweging.
• Houd je bloeddruk in de gaten.

Waarschuwingssignalen

De Amerikaanse National Stroke Association biedt een eenvoudige manier om de belangijkste tekenen van een beroerte te herkennen; met behulp van het woord ´FAST`.

• F = Face: vraag aan de persoon om te lachen. Blijft de ene kant van het gezicht hangen?
• A = Arms: vraag vervolgens aan de persoon om beide armen omhoog te doen. Blijven beide armen omhoog of zakt één arm weer omlaag?
• S = Speech: vraag de persoon om een eenvoudige zin te herhalen. Spreekt hij/zij op een onduidelijke of anderszins ongebruikelijke manier?
• T = Time: hoe sneller je handelt, hoe groter de kans dat het slachtoffer zal herstellen. Zelfs als je niet zeker bent dat het om een beroerte gaat, bel dan toch onmiddelijk 112.

Volgens Dr. Spence is het bovenstaande ezelsbruggetje zeker handig, maar geeft het niet een compleet beeld. De klachten hangen af van het gedeelte van de hersenen dat aangetast wordt. Als een TIA of beroerte in het voorste deel van de hersenen optreedt, zijn slapheid en/of een verdoofd gevoel aan één kant kenmerkend, met of zonder spraakproblemen. Als een TIA of beroerte echter achterin de hersenen plaatsvindt, dan kan die gepaard gaan met visuele symptomen (bijvoorbeeld verlies van zicht aan één of beide kanten of flitsen zien), draaierigheid, evenwichtsverlies, dubbel zien, problemen met spreken of slikken of onhandig bewegen aan één kant.